İşverenin iş sözleşmesini feshetmesi dışında da kıdem tazminatı almanın yolları var. Bu konuda çok az çalışanın haberdar olduğu ve bazı yanlış iddiaların bulunduğu bu durum için belirli koşulların yerine getirilmesi gerekiyor.
Kıdem tazminatını nasıl alabileceğini merak eden çalışanlar için sistem aslında çok karmaşık değil.
SGK’lı olan herkes, şartları sağladığında istifa ederek kıdem tazminatını alabiliyor. Günümüzde 8 Eylül 1999’dan önce işe girenler bu haktan yararlanmaya devam ediyor. 8 Eylül 1999-30 Nisan 2008 arasında ilk defa işe girenler ise önümüzdeki yıl Eylül ayında 25 yılı tamamladıkları için prim gün koşulunu da yerine getirdikten sonra bu haktan faydalanabilecek.
1 Mayıs 2008’den sonra ilk defa işe başlayanlar da prim gün koşulunu sağladıktan sonra 2033 yılından itibaren bu haktan yararlanabilecekler.
KOŞULLAR NELER?
15 yıl sigortalılık süresi ve 3600 gün prim ödeme koşulunu tamamlayanlar, ilk işe giriş tarihi 08.09.1999’dan önceyse istifa ettiklerinde kıdem tazminatına hak kazanabiliyor.
08.09.1999 ile 30.04.2008 tarihleri arasında ilk işe giriş bildirimleri olan çalışanlar ise 25 yıldır sigortalı olmaları ve en az 4500 gün prim ödemeleri halinde, yaşı beklemek kaydıyla istifa ettiklerinde kıdem tazminatına hak kazanabiliyor. Bu tarihler arasında 7000 iş gününü dolduranlar da kıdem tazminatını hak etmiş oluyor.
01.05.2008’den sonra ilk defa işe başlayanlar ise 25 yıl sigortalılık ve 5400 prim günü koşullarını yerine getirmeleri ve yaşı beklemek kaydıyla işten ayrılmaları halinde kıdem tazminatına hak kazanabileceklerdir.
İHBAR TAZMİNATI ALINAMIYOR
Kendi isteğiyle kıdem tazminatını alarak işten ayrılmak isteyenler sadece kıdem tazminatı ve kullanmadıkları izin günlerinin ücretini alarak işten ayrılabilir. İhbar tazminatı hakkı bu yöntemde ortadan kalkmış oluyor.
EMEKLİLİĞİ VEYA İŞTEN ÇIKARILMAYI BEKLEMEYE GEREK YOK
Kendi isteğiyle kıdem tazminatını alma şartlarını sağlayanlar emeklilik ya da işverenin kendilerini çıkarmasını beklemeden kıdem tazminatını alabiliyor.
Çalışmaya devam eden emekliler de şartları yeniden sağladıklarında işverenin kendilerini çıkarmasını beklemeden kıdem tazminatlarını talep edebiliyor.
FARKLI İŞYERLERİNDE ÇALIŞANLAR DA ALABİLİYOR MU?
Farklı işyerlerinde çalışarak istifa ile kıdem tazminatı talebinde bulunuluyor. Kıdem tazminatını alma şartlarını sağladıktan sonra son işyerinde çalıştığı süre kadar kıdem tazminatı hesaplanıyor. Son çalıştığınız işyerinde 5 yılınız varsa sadece 5 yıllık kıdem tazminatını alabiliyorsunuz. Önceki işyerlerinde geçen süreleri alamıyorsunuz.
SGK’DAN YAZI GEREKİYOR
İstifa ile kıdem tazminatını almak için şartların sağlandığına dair belge Sosyal Güvenlik Kurumu’ndan alınıp işverene verilmesi gerekiyor. İşveren de şartların sağlandığını gördüğü için kıdem tazminatını ödemek zorunda kalıyor.
8 EYLÜL 1999 ÖNCESİNDE İŞE BAŞLAYANLAR ŞANSLI
Bu konuda en şanslı olanlar 8 Eylül 1999 öncesinde işe başlayanlar. Bu kişiler 15 yıl sigortalılık süresi ve 3600 günü tamamladıktan sonra istifa etseler de kıdem tazminatlarını alabildikleri için her girdikleri işten kendi istekleriyle çıktıklarında kıdem tazminatına hak kazanıyorlar. Her seferinde SGK’dan uygunluk yazısı alınıp işverene verildiğinde kıdem tazminatına hak kazanılabiliyor.
MEMURLAR İÇİN DE GEÇERLİ Mİ?
Devlet memurları istifa ile kıdem tazminatı alma hakkına sahip değil.
KIDEM TAZMİNATIM NE KADAR?
Kıdem tazminatını hesaplamak için brüt ücreti yıl sayısıyla çarpmak gerekiyor. Çıkan tutardan da damga vergisini çıkarmak için 0,00759 ile çarptığımız tutarı çıkardığımızda net ödenecek kıdem tazminatı bulunuyor.
Başka bir deyişle 15 bin lira kıdem tazminatı brütü olan birisi 10 yılda 150 bin lira kıdem tazminatını hak ediyor. 150 bin lirayı damga vergisi olan 0,00759 ile çarpınca 1138 lira sonucuna erişiliyor. 150 bin liradan da damga vergisi olan 1138 lirayı düşünce net ödenecek kıdem tazminatı 148 bin 862 lira oluyor.
