İŞÇİ, İŞ YERİ TAŞINDIĞINDA İSTİFA EDERESE KIDEM TAZMİNATI ALABİLİR Mİ?
Çalışmakta olduğum firma İstanbul’un Başakşehir ilçesinden Arnavutköy Deliklikaya bölgesine taşındı. Adres değişikliğinden dolayı tazminat alma hakkım bulunuyor mu? (İsmi saklı)
İş sözleşmenizde veya toplu sözleşmenizde varsa iş yeri değişikliği hakkında bir hüküm varsa işverenin iş yerinizi değiştirmesi nedeniyle işten ayrılamazsınız.
Sözleşmenizde böyle bir hüküm yoksa işten ayrılma hakkınız duruma bağlıdır. İş yeri değişikliği size ekstra ulaşım masrafı çıkarmıyorsa, günlük yaşamınızı kötü etkilemiyorsa işten ayrılamazsınız. İşveren iş yeri değişen işçilere ulaşım sorununu çözmek için yardımcı olmuşsa, mesela servis sağlamışsa yine işten ayrılamazsınız.
Ama, aynı büyükşehir içinde olsa bile iş yeri değişikliği yüzünden ulaşım masrafınız artmışsa, işveren ulaşım konusunda yardımcı olmamışsa, işe gidip gelme süreleriniz günlük yaşamınızı kötü yönde etkileyecek düzeyde ise işten ayrılma hakkınız vardır.
Yargıtay bu konuda çeşitli kararlar vermiştir. Örneğin İstanbul’un Avrupa yakasındaki Avcılar ilçesinden aynı yakada bulunan Beşiktaş ilçesine veya Avrupa yakasındaki Güngören ilçesinden Asya yakasındaki Çekmeköy ilçesine nakledilen işçilerin işten ayrılmasını haklı bulmuştur.
Bununla birlikte, Ankara merkezden 70 kilometre uzakta olan Temelli’ye nakledilen iş yerinin, nakil sonrasında servis koyarak ulaşım sorununu çözdüğü için işçinin işten ayrılmasını haklı bulmamıştır.
2008'DEN SONRA İŞE BAŞLAYANLARIN KIDEM TAZMİNATI YAZISI
Sigortalı çalışmaya 31 Ağustos 2009 tarihinde başladım. Şu an 3.853 prim günüm bulunuyor. Daha önceki bir yazınızda 2008 yılından sonra çalışmaya başlayanların 4600 ile 5400 arasındaki kademeli prim gününü tamamlamaları halinde kendi istekleriyle işten ayrıldıklarında kıdem tazminatı alabileceklerini belirttiniz. Ancak, bilgi almak için gittiğim SGK merkezindeki görevliler böyle bir bilgiye sahip olmadıklarını söyledi. Prim günümü doldurduğumda kıdem tazminatı almamın mümkün olup olmadığını anlamaya çalışıyorum. Yardımcı olursanız sevinirim. (Tuğba A.)
Yaş dışındaki asgari emeklilik şartlarını sağlayarak kıdem tazminatı alma hakkı sigortalı çalışmaya başlama tarihine göre farklılık gösterir.
8 Eylül 1999 ve öncesinde çalışmaya başlayanlar: 15 yıl sigortalılık süresi ve 3600 prim gününün bir arada olması gerekir.
8 Eylül 1999 – 30 Nisan 2008 tarihleri arasında çalışmaya başlayanlar: 25 yıl sigortalılık süresi ve 4500 prim gününün bir arada olması ya da sigortalılık süresine bakılmaksızın 7000 prim gününün tamamlanması gerekir.
30 Nisan 2008 tarihinden sonra çalışmaya başlayanlar: Bu gruptakilerin tabi olduğu prim günleri 4500’den 5400’e kademeli olarak artacak. 30 Nisan 2008 tarihinden 2008 yılı sonuna kadar çalışmaya başlayanlarda 4600 gün istenecek. Sonraki her yıl prim günü 100 gün artacak. Sigortalılık süresi ise istenmeyecek.
Yaş dışındaki asgari emeklilik şartlarını sağlayanların işverenden kıdem tazminatı alabilmeleri için öncelikle Sosyal Güvenlik Kurumu’ndan yazı almaları gerekir. SGK’nın bu konuyla ilgili genelgesi 8 Eylül 1999 öncesi çalışmaya başlayanlar için net ancak bu tarihten sonra çalışmaya başlayanlar için net değil.
Bununla birlikte, SGK, uygulamada şüphe yaşayan birimlerin talep etmesi halinde şüphe duyulan konularda görüş bildiriyor. Hem 8 Eylül 1999 sonrası çalışmaya başlayanlar, hem de 30 Nisan 2008 sonrası çalışmaya başlayanların kıdem tazminatı alabilmesi konusunda sosyal güvenlik merkezlerinden gelen istekler üzerine görüş yazısı gönderiliyor.
8 Eylül 1999’dan sonra sigortalı olanlar emeklilik için gerekli şartları yeni yeni yerine getirmeye başladılar. Bu yüzden taşra teşkilatına bundan sonra daha fazla başvuru olacak. Bu durumun iç yazışmalarla da duyurulması yararlı olabilir diye düşünüyorum.
EYT’LİLER İÇİN EMEKLİ OLABİLMEK İÇİN EKSİK KALAN PRİM GÜNLERİNİ BORÇLANMAK MANTIKLI MI?
4 Haziran 1981 doğumluyum. Askerliğimi kısa dönem olarak 2008 yılında yaptım. İlk SSK giriş tarihim 01.12.1998'dir. Toplam prim gün sayım 5683 ve 5975 güne tabiyim. EYT kapsamında emeklilik için 4 Haziran 2024 tarihinde yaş şartını sağlamış oluyorum ancak o tarihte primlerim 82 gün eksik kalıyor. Sizce askerlik borçlanması yapmadan 5975 günü tamamlayacağım 26 Ağustos 2024 tarihini mi beklemeliyim? Yoksa tüm askerlik borçlanmamı yapıp daha erken mi emekli olmam mantıklıdır? (Süleyman G.)
Mart ayında yürürlüğe giren EYT düzenlemesi ile 8 Eylül 1999 tarihinden önce sigortalı çalışmaya başlayanların yaş şartı ortadan kalktı. Siz 18 yaşından küçükken çalışmaya başladığınız için 25 yıllık sigorta başlangıcınız 18 yaşını doldurduğunuz 4 Haziran 1999 tarihi olarak kabul edilir. Buna göre, 25 yıllık sigortalılık süresini 4 Haziran 2024 tarihinde tamamlarsınız.
Eksik kalan prim günlerinizi bugünkü asgari ücret üzerinden günlük 142.08 TL ödeyerek tamamlayabilirsiniz. Alacağınız emekli aylığı en az 7.500 TL olsa bile askerlik borçlanması yapmak daha karlıdır. Böylece haziran ayında emeklilik başvurusu yaparak 1 Temmuz 2024 tarihinden itibaren emekli maaşı almaya başlarsınız.
Askerlik sürenizin hepsini borçlanmanıza gerek yok, sadece haziran ayı itibarıyla eksik olacağını tahmin ettiğiniz gün kadar borçlanma yapmanız yeterlidir.
Kaynak: Habertürk
